• پێویسته‌ هه‌موومان پێكه‌وه‌ له‌ پێناو كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ خاڵی‌ له‌ توندوتیژیدا تێبكۆشین
  • منداڵانی‌ نابینا، ده‌توانن له‌ په‌یمانگای‌ ڕووناكی‌ بۆ نابینایان بچنه‌ نێو پڕۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌و فێربوونه‌وه‌، په‌یمانگا چاوه‌ڕوانیانه‌.
  • منداڵانی‌ نابیست ده‌توانن له‌ په‌یمانگای‌ هیوا بچنه‌ پرۆسه‌ی‌ په‌روه‌رده‌و فێربوونه‌وه‌، په‌یمانگا چاوه‌ڕوانیانه‌
  • منداڵانی‌ خۆشه‌ویست: په‌یوه‌ندی‌ به‌ ژماره‌ 116 ه‌وه‌ بكه‌ن بۆ وه‌رگرتنی‌ ڕێنمایی‌
  • مندالاَنی‌ خاوه‌ن پێداویستی‌ تایبه‌ت به‌هره‌و توانایی‌ جیاوازیان هه‌یه‌ بۆیه‌ ده‌یێت هاوكاری‌و پیشتیوانی‌ بكرێن بۆ ده‌رخستنی‌ تواناكانیان.
  • منداڵانی‌ خۆشه‌ویست: په‌یوه‌ندی‌ به‌ ژماره‌ 116 ه‌وه‌ بكه‌ن بۆ وه‌رگرتنی‌ ڕێنمایی‌
  • دابینكردنی‌ زه‌مینه‌یه‌كی‌ گونجاو بۆ خوێندن‌و بنیادنانی‌ ئاینده‌یه‌كی‌ گه‌ش بۆ مندالاَن ئه‌ركی‌ سه‌رشانی‌ ده‌وڵه‌ته‌.
  • مندالاَنی‌ خاوه‌ن پێداویستی‌ تایبه‌ت به‌هره‌و توانایی‌ جیاوازیان هه‌یه‌ بۆیه‌ ده‌یێت هاوكاری‌و پیشتیوانی‌ بكرێن بۆ ده‌رخستنی‌ تواناكانیان.
  • مندالاَنی‌ خاوه‌ن پێداویستی‌ تایبه‌ت به‌هره‌و توانایی‌ جیاوازیان هه‌یه‌ بۆیه‌ ده‌یێت هاوكاری‌و پیشتیوانی‌ بكرێن بۆ ده‌رخستنی‌ تواناكانیان.
  • بێكه‌وه‌ كارده‌كه‌ین بۆ دابینكردنی‌ ئاینده‌كی‌ گه‌ ش بۆ مناڵان .
  • منداڵانی‌ كه‌مئه‌ندام پێویستیان به‌هاوكاری‌‌و ڕێزه‌... نه‌ك جیاوازیكردن‌و په‌راوێز خستنیان
 
وتار
» "خوانێك له‌گه‌ڵ خوشكه‌كانم"
عومه‌ر گوڵپی‌



(1)
سه‌عات 12ی‌ نیوه‌ڕۆیه‌، خوشكه‌كانی‌ من كۆتاییان به‌و وانه‌یه‌ هێنا كه‌ خانمێكی‌ زۆر خانمانه‌ ماوه‌ی‌ دوو سه‌عات بوو پێی‌ ده‌وتن، وانه‌ی‌ چۆنیه‌تی‌ دروستكردنی‌ بابه‌ته‌كانی‌ جوانكاری‌ ئافره‌تانه‌ به‌ چنین‌و مورو زه‌نگیانه‌، یه‌ك یه‌ك به‌ره‌و هۆڵی‌ نانخواردن به‌ڕێده‌كه‌ون، هه‌ریه‌كه‌یان له‌ شارو ده‌ڤه‌رێكه‌وه‌ هاتوون، به‌ڵام لێره‌ وه‌ك یه‌ك خێزان ده‌رده‌كه‌ون، هۆڵێكی‌ نانخواردنی‌ پاك‌و خاوێن چاوه‌ڕوانیانه‌، دوو ئافره‌تی‌ ته‌مه‌ن وه‌ستاو له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌ك كارمه‌ندی‌ به‌ڕێوه‌بردن به‌ ڕوویه‌كی‌ خۆشه‌وه‌ پێشوازیان لێده‌كه‌ن‌، هه‌ریه‌كه‌و به‌ قاپێك شله‌ی‌ پاقله‌، قاپێك برنج، پارچه‌یه‌ك گۆشت، ئاوی‌ خواردنه‌وه‌و نان‌و ماستاوه‌وه‌ ده‌چنه‌ سه‌ر مێزێكی‌ نانخواردن، ئه‌وان به‌ پێی‌ ته‌مه‌ن، هێندێكیشیان له‌سه‌ر بنه‌مای‌ هاوڕێیه‌تی‌ پێكه‌وه‌ له‌سه‌ر مێزێك كۆ بوونه‌وه‌، چاوم لێیه‌ ژماره‌یان 36 كه‌سێك ده‌بێت، كچێكیش سینییه‌ك خواردنی‌ گرت به‌ده‌ستیه‌وه‌‌و بردی‌ بۆ ئه‌و ژنه‌ی‌ كه‌ توانای‌ نییه‌ به‌ قاچه‌كانی‌ بێت بۆ هۆڵی‌ نانخواردن، ئه‌مه‌ به‌رنامه‌یه‌، هه‌تا ئه‌و هاوڕێیه‌ی‌ نان نه‌خوات ئه‌و نان ناخوات، منیش ئه‌م نیوه‌ڕۆیه‌ له‌گه‌ڵ خوشكه‌كانم میوانم، هه‌مانخواردنی‌ ئه‌وان، پێكه‌وه‌ نان ده‌خۆین.

(2)
له‌ نێو ئه‌م هۆڵی‌ نانخواردنه‌ سێ‌ منداڵ ده‌بینم، كه‌ به‌هۆی‌ ئه‌و هه‌ڕه‌شانه‌ی‌ له‌سه‌ر دایكیان بووه‌ ڕێیان كه‌وتووه‌ته‌ ئه‌م ماڵی‌ پاراستنه‌ی‌ ئافره‌تانه‌وه‌، ته‌مه‌ن (7)ساڵێك كه‌ هه‌فته‌ی‌ پێشوو له‌گه‌ڵ دۆستێك ورچێكی‌ قه‌ڵه‌ومان به‌ دیاری‌ بۆ ناردبوو، به‌و پرسیاره‌ی‌ من زۆر دڵخۆش بوو كاتێك لێم پرسی‌: "ورچه‌كه‌ت قه‌ڵه‌و بووه‌؟"، منداڵێك دوو ساڵ‌و نیو كه‌ پێئه‌چێت ته‌نها بتوانێت ڕه‌نگی‌ جل‌و به‌رگی‌ ژن‌و كچه‌كانی‌ ده‌وروبه‌ری‌‌و هێندێك شتی‌ ساده‌ لێكبداته‌وه‌، له‌و لاوه‌ش منداڵێكی‌ ساوای‌ كه‌متر له‌ یه‌ك ساڵ كه‌تا نانمان خوارد زیاتر له‌ شه‌ش باوه‌شی‌ كردو به‌راست‌و چه‌پدا به‌ ساقه‌ی‌ ده‌بوون.

(3)
له‌و ماوه‌ كورته‌ی‌ نانخواردندا زیاتر له‌ جارێك داوایان لێكردم گوێیان لێبگرم، قسه‌یان هه‌یه‌، منیش هه‌ر یه‌ك وه‌ڵامم هه‌بوو:" به‌سه‌رچاو داده‌كه‌م، به‌ ئیسراحه‌ت نانی‌ خۆت بخۆو دوای‌ نان هه‌رچیت هه‌یه‌ له‌ ئیداره‌ بۆ من‌و هاوڕێكانی‌ بواری‌ به‌ڕێوه‌بردنی‌ باس بكه‌ ... نانا ناڕۆم، من به‌تایبه‌ت هاتووم تا باشتر ئاگام له‌ ژیانی‌ ئێوه‌ بێت"، گروپێك له‌ مێزه‌كه‌ی‌ ته‌نیشتم دانیشتوون، كه‌ وادیاره‌ ته‌مه‌نیان له‌ هه‌موویان كه‌متره‌، له‌ هه‌موویان جوڵاو تربوون، زوو زوو به‌ پێكه‌نینێك كه‌ ئاوێزانی‌ دونیایه‌ك له‌ خه‌مه‌كانیانه‌ كاتی‌ نانخواردنه‌كه‌یان به‌ڕێكرد.

(4)
خوشكه‌كانی‌ من بۆ خۆشی‌ خۆیان لێره‌ نین، به‌شێك له‌وان دڵڕه‌قی‌ ژیان پاڵی‌ پێوه‌ناون، هه‌ژاری‌‌و نه‌بوونی‌، لاوازی‌ ئاستی‌ وشیاری‌ دایك‌و باوك، نه‌ خوێنده‌واری‌‌و نه‌بوونی‌ هوشیاری‌ یاسایی‌‌و كۆمه‌ڵایه‌تی‌، تێپه‌ڕ نه‌بوون به‌ سیستمێكی‌ ئاست به‌رزی‌ په‌روه‌رده‌یی‌، ئه‌وانی‌ گه‌یاندووته‌وه‌ ئێره‌و له‌ ترسی‌ دێوه‌زمه‌ی‌ كوشتن لێره‌ ستاریان گرتووه‌.

(5)
هێندێك له‌م خوشكانه‌مان قوربانی‌ ژینگه‌ی‌ كۆمه‌ڵایه‌تی‌ خۆیانن، ژینگه‌یه‌ك هه‌موو شتێك بۆ ئافره‌ت به‌ بڤه‌ ده‌زانێت، وه‌ك‌و یه‌ك له‌گه‌ڵ كوڕێكدا كه‌وتووه‌ته‌ داوێكی‌ هه‌ڵه‌وه‌، به‌ڵام ژینگه‌ی‌ كۆمه‌ڵایه‌تیمان هه‌ڵه‌ له‌ كوڕو پیاوه‌كه‌ قبوڵ ده‌كات‌و كه‌مترین هه‌ڵه‌ له‌ ئافره‌ت‌و خوشكه‌كانی‌ ئێمه‌ قبوڵ ناكات، سیستمێك به‌لایه‌وه‌ ئاسایی‌ بێت پیاو هه‌رچی‌ (هه‌ڵه‌) هه‌یه‌ بیكات، لێی‌ خۆش ده‌بێت‌و ده‌ربازی‌ ده‌كات، به‌ڵام وه‌ك ڕاوچییه‌كی‌ بێ‌ به‌زه‌یی‌، ئێسك‌و پروسكی‌ نیچچیرەكەێ (ئافره‌ت) ده‌شێلێت، پێی‌ وایه‌ نابێت هه‌ڵه‌ بكات، ئه‌گه‌ر كردی‌ سزاكه‌ی‌ كوشتن‌و ئه‌شكه‌نجه‌و بێ‌ به‌شكردنه‌.

(6)
كچێك ته‌مه‌نی‌ كه‌متربێت له‌ (13) ساڵ هێشتا نه‌چووه‌ته‌ ناو به‌رپرسیاری‌ یاسایی‌‌و كۆمه‌لایه‌تی‌، به‌ چ یاسایه‌ك خێزان‌و كه‌س‌و كاری‌ شه‌ره‌ف پارێزن‌و ئه‌م پێویسته‌ دونیای‌ ڕووناك بۆی‌ ببێت به‌ جه‌هه‌ننه‌م؟ چ سیستمێكه‌ منداڵێك ده‌كاته‌ جه‌لادو هه‌رچی‌ به‌رپرسیارێتیه‌ له‌ دایك‌و باوك‌و براو خزم‌و كه‌سی‌ داده‌رنێت؟ ئاخر خۆ هێشتا به‌ هیچ پێوه‌رێك ئه‌م بوونه‌وه‌ره‌ به‌رپرسیار نییه‌ هێنده‌ی‌ ژینگه‌ خێزانییه‌كه‌ی‌ به‌رپرسیارن، بۆ ده‌بێت هه‌ڵه‌ی‌ ئه‌م لێخۆشبوونی‌ نه‌بێت‌و هه‌ڵه‌ی‌ خێزانه‌كه‌ چاوپۆشی‌ لێبكرێت.

(7)
هێندێك له‌مانه‌ هه‌ر هیچ هه‌ڵه‌یه‌كیان نییه‌، ته‌نهاو ته‌نها نه‌بوونی‌ باوكێكی‌ باش‌و به‌میهرو وشیار، برایه‌كی‌ به‌ سۆز كه‌ ببێته‌ سێبه‌ر بۆی‌، ئه‌میان به‌م ده‌رده‌ گه‌یاندووه‌، ئه‌و خۆی‌ به‌ده‌م گریانه‌وه‌ پێمان ده‌ڵێت:"ئه‌گه‌ر من برایه‌كی‌ باشم هه‌بوایه‌، باوكێكی‌ باشم هه‌بوایه‌، ڕۆژم به‌م ڕۆژه‌ ده‌گه‌یشت؟" من گومانم نییه‌ نه‌خێر خوشكی‌ من.

(8)
مێردێك كه‌ ئه‌وه‌ی‌ شه‌ره‌فه‌ نییه‌تی‌، ئه‌وه‌ی‌ به‌رپرسیارێتی‌ مێردایه‌تی‌‌و پیاوه‌تییه‌ جێ‌ به‌جێی‌ ناكات، ڕۆژ تا ئێواره‌ له‌گه‌ڵ هاوڕێی‌ سه‌رسه‌ری‌ ده‌گه‌ڕێت، شه‌وانیش به‌ سه‌رخۆشی‌‌و بێهۆشی‌ به‌رده‌بێته‌ گیانی‌ ژن‌و منداڵه‌كانی‌، به‌ سوكایه‌تی‌‌و لێدان، نه‌ ڕۆژێكه‌و نه‌ دوان، ئایا مردن له‌ ژیانێكی‌ له‌مجۆره‌ باشتر نییه‌؟ بێگومان ده‌بێت ئه‌م ئافره‌ته‌ له‌م ژیانه‌ ڕزگاری‌ بێت، به‌ڵام دیسان بۆ ئه‌میش ڕزگاربوون ئاسان نییه‌، ڕزگاری‌ نابێت له‌ هه‌ڕه‌شه‌ی‌ كوشتن‌و سزا، چونكه‌ كۆمه‌ڵگه‌ لێی‌ قبوڵ ناكات، سیستمی‌ ئێمه‌ باوه‌ش بۆ ئافره‌تێك ناكاته‌وه‌ به‌ چوار منداڵه‌وه‌، هه‌ر ده‌بێت تا لێواری‌ مه‌رگ له‌گه‌ڵ مێردی‌ له‌مجۆره‌ بێت، ته‌نها تاوانی‌ ئه‌وه‌یه‌ نایه‌وێت له‌گه‌ڵ كه‌سێك بژی‌ كه‌ نه‌مێردێكی‌ باشه‌ بۆ ئه‌و نه‌ باوكێكی‌ باش بۆ منداڵه‌كانی‌.

(9)
كات نزیكه‌ی‌ دووی‌ پاشنیوه‌ڕۆیه‌، ئێمه‌ ده‌بێت بڕۆین، كچه‌ منداڵه‌ جوانه‌كه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ لای‌ ورچه‌كه‌ی‌، خوشكه‌كانیشم لێره‌ ده‌مێننه‌وه‌، له‌گه‌ڵ خه‌مه‌كانیان له‌و دیو په‌نجه‌ره‌كانه‌وه‌ چاوه‌ڕوانی‌ به‌زه‌یی‌ خوان، تا ئه‌وانیش وه‌ك مرۆڤێكی‌ ئاسایی‌ بژین، خاوه‌نی‌ هه‌مان ئه‌و مافانه‌بن كه‌ خوای‌ گه‌وره‌و به‌ به‌زه‌یی‌ پێی‌ ڕه‌وا بینیون، ژیانێكی‌ شایسته‌، ئارام، پڕ له‌ خێرو خۆشی‌، ژیانێك وه‌ك ڕه‌گه‌زه‌كه‌ی‌ به‌رانبه‌ری‌، نه‌ زیادو نه‌كه‌م، هه‌ردووك خاوه‌ن ئه‌رك بن، هه‌ردووك خاوه‌ن ماف بن، ژیان ئه‌گه‌ر ناخۆشه‌ بۆ هه‌ردووكیان‌و ئه‌گه‌ر خۆشه‌ بۆ هه‌ردووكیان بێت.

(10)
بۆ ئه‌وه‌ی‌ شه‌ره‌فمه‌ندبین پێویسته‌ چاومان له‌ خوشكه‌كانمان بێت، بۆ ئه‌وه‌ی‌ كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ مسوڵمان بین پێویسته‌ ئاگامان له‌ خوشكه‌كانمان بێت، بۆ ئه‌وه‌ی‌ پێشكه‌وتووبین پێویسته‌ پشتیوانی‌ ئافره‌ت بین، بۆ ئه‌وه‌ی‌ خوا لێمان ڕازی‌ بێت پێویسته‌ سێبه‌ربین بۆ خوشكه‌كانمان، ده‌ست له‌ لێدان‌و هه‌ڕه‌شه‌‌و ئازاردانیان هه‌ڵگرین، كورت‌و پوخت ئه‌بێت ته‌ریق ببینه‌وه‌ كاتێك هه‌واڵی‌ كوژران‌و خوكوشتن، خۆ سوتاندن‌و ترساندن‌و تۆقاندنی‌ ژنێك ده‌بیستین، چونكه‌ ئه‌مه‌ سیفه‌تی‌ قوره‌یشیه‌ نه‌خوێنده‌واره‌كانی‌ پێش ئیسلام بوو، وه‌ك خوای‌ گه‌وره‌ باسی‌ هێندێك سیفه‌تیانمان بۆ ده‌كات له‌ تێڕوانینیان بۆ ڕه‌گه‌زی‌ مێ‌ (وَإِژَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْپَی‌ٰ ڤَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَڤِیمٌ)، پێویسته‌ كۆمه‌ڵگه‌ له‌م سته‌مه‌ بچێته‌ ده‌ر، هه‌وڵی‌ هه‌موومانی‌ پێویسته‌.

(..)
راستیه‌كه‌ی ئه‌مڕۆ هه‌ر به‌ جه‌سته‌ له‌ چێشتخانه‌ پاك‌و خاوێنه‌كه‌ی‌ ماڵی‌ داڵده‌دانی‌ ئافره‌تانی‌ هه‌ڕه‌شه‌لێكراو بووم، ئه‌و دامه‌زراوه‌یه‌ی كه‌ خاوه‌نی ستافێكی دڵسۆزه‌و من نزیكه‌ی مانگێك جارێك بۆ پلان و به‌دواداچوون و چاره‌سه‌ری كێشه‌ سه‌ردانی ده‌كه‌م، هیچم بۆ نه‌خورا له‌و خواردنه‌ی‌ كه‌ زۆر به‌ چێژبوو، تۆش له‌ جێگه‌ی‌ من بیت هه‌ڵوێستت چۆن ده‌بێت؟ من له‌وه‌ زیاتر نانوسم، تۆ ته‌واوی‌ بكه‌ برای‌ من، تۆش پشتیوان به.


   
© Copyright 2016 All Rights Reserved.